Nội
Hai năm liền, mình tiễn đưa hai người bà mà mình vô cùng yêu quý, Ngoại đi trước, Nội đi sau.
Nội. Chín mươi năm, người phụ nữ nhỏ bé sống ở cái đất Sài Gòn hơn nửa cuộc đời mà vẫn rặt kiểu dân quê xứ Quảng. Nội gọi ba, con trai cả của Nội bằng cậu, theo cách gọi của hai đứa cháu Ngoại đầu, con của cô ruột mình. Ba nói Nội khô cằn cộc lốc, hiếm khi nói được một tiếng yêu thương.
Ngày mình mới chân ướt chân ráo xuống Sài Gòn học trường Dược, Nội đuổi hết đám sinh viên đang ở trọ nhà Nội trên quận Tân Bình, cho mình với đám bạn mình ở Bảo Lộc về ở. Nhà Nội ở mặt tiền đường rộng, dài tít ra sau. Nội ở phần trước, đám sinh viên ngố tàu tụi mình ở đằng sau, ngăn cách bằng một khoảng sân nhỏ có cái giếng nước và nhà vệ sinh. Đêm cả đám bốn đứa mắc mùng ngủ dưới đất, chuột cống chạy qua chạy lại tìm đồ ăn, có khi còn chạy cả vào mùng, cắn vào chân làm tụi nhỏ sợ khiếp vía. Nội có cái nón cối kiểu của lính thời xưa, cứng chắc lắm, lâu lâu lại mua cua đồng về giã nấu bún. Gần nhà Nội có lò bán trứng vịt lộn, lâu lâu Nội lại bồi dưỡng cho tụi sinh viên còi chục trứng úp mề, ăn ngon mê mẩn. Dần dần quen thuộc đường đi nước bước đất Sài Gòn, đám nhỏ tách ra tự thuê nhà chỗ này chỗ kia ở gần trường hơn, mình cũng chuyển đi không ở với Nội nữa.
Năm cuối đại học, mình lại về với Nội, lần này là quận 2. Mang tiếng thành phố nhưng đây là khu vực mới, chẳng khác gì vùng quê, nhà vườn rộng cỡ ba ngàn mét vuông, cây cối um tùm. Từ trường mình đi về nhà hơn tám cây số. Nội ở một mình lâu năm quen rồi, mình năm cuối đại học quắng quít lo làm luận văn tốt nghiệp, hết ngày về đến nhà là trời đã sụp tối, Nội đã ăn uống xong từ lâu, lên giường bỏ mùng nằm rồi. Mình về tới nhà lúc nào cũng có miếng rau, miếng thịt Nội để sẵn, muốn ăn gì thì nấu. Nội không phải kiểu phụ nữ của gia đình đảm đang bếp núc, kho cá kho thịt là theo kiểu ném hết tất cả nguyên liệu gia vị vào nồi, nấu sôi tới chín là xong. Lúc đó nhà cũng không có cái khu gọi là bếp nữa, chỉ có cái bếp dầu nhỏ để ở dưới nền đất, góc nhà. Muốn nấu là phải ngồi chồm hổm dưới đất, dưới ánh đèn tù mù của căn nhà cấp bốn cũ lâu năm. Mình ăn uống tắm giặt xong thì Nội cũng đã ngủ. Mình trải nệm dưới đất rồi buông mùng ngủ phía ngoài, cách Nội một cái tủ quần áo. Đêm đêm ếch nhái ễnh ương kêu inh hỏi, chưa kể các con cuốn chiếu, côn trùng bò vào nhà, mỗi đêm đi ngủ mình lại lo ngay ngáy. Môn Dược động học, mình phải vào lab và làm thí nghiệm trên chuột rất nhiều, bao gồm cả học cách lấy ven và tiêm thuốc vào chuột, cái môn mà giờ nghĩ lại mới thấy rợn người. Mình đi học về kể Nội nghe chuyện chích chuột, Nội nói ráng học chích người đi, mai mốt chích cho Nội, khỏi phải đi kêu y tá phường.
Vậy mà thời gian cũng trôi qua, mình vẫn sống sót. Ra trường đi làm, mình thuê nhà trọ ở quận Bình Thạnh, không còn ở với Nội nữa, nhưng cuối tuần vẫn về chơi với Nội, cảm giác như đi 'về quê". Một mình Nội ở quản cái vườn rộng thênh thang, nhổ cỏ, trồng rau, chăm xoài. Rảnh rỗi Nội lại mở đài nghe cải lương, tin tức, đọc báo. Con cháu về lại bày ra nấu món này nọ, Nội chẳng bao giờ tham gia vào việc bếp, chỉ bày ra thì ăn thôi. Vườn nhà Nội lúc đó nhiều cây xoài ngon lắm, tới mùa là hái ăn không xuể, phải mang ra trước nhà bày ra bán bớt. Thích nhất là cảm giác tìm trái nào gần chín tới là vặt. Cạnh nhà và trước sân còn có hai cây sơ ri to, gốc gỗ già lâu năm quắn quíu lại với nhau. Lần nào về mình cũng tọt ra ngắm trái đỏ vặt đầu tiên.
Dần dần tuổi già chiếm hữu con người Nội, làm Nội thay đổi đến mức mình không còn nhận ra người bà tự do tự tại của mình ngày xưa nữa. Nội không bệnh gì, chỉ suy yếu dần, thoái hóa dần, kiệt quệ dần. Những năm cuối đời, Nội được chăm sóc bởi hai đôi bàn tay tuyệt vời nhất trong đại gia đình là Ba và Mẹ mình, một bác sỹ một điều dưỡng. Cuộc sống của ba mẹ mình suốt những năm vừa qua hầu như chỉ xoay quanh Nội, không dám đi chơi đâu, không dám đi ra khỏi nhà lâu, không dám nghĩ đến hưởng thụ gì cho bản thân. Nhất là Ba, con trai trưởng của Nội.
Bao nhiêu năm qua, Nội là sợi dây kéo giữ cả đại gia đình mình lại với nhau, các cô chú, anh chị em họ của mình, cháu chắt của bà. Bữa cơm tối cuối cùng trước khi tiễn Nội đi, cả đại gia đình ai cũng kể về cách mà mình nhớ về Nội, mỗi người một khía cạnh khác nhau. Những ký ức của những năm khó khăn, vất vả, Nội là người dang tay giúp đỡ mọi người.
Nội đi một sáng tháng Ba âm lịch, con cháu quây quần xung quanh tiễn Nội về cõi vĩnh hằng phút cuối. Đám tang Nội diễn ra nhanh chóng trong hoàn cảnh những ngày cả nước căng mình chống dịch, hạn chế ra ngoài, hạn chế giao tiếp. Nội ra đi lúc này là phúc phần của Nội, của con cháu. Con mong Nội yên nghỉ.
🅣
Nội. Chín mươi năm, người phụ nữ nhỏ bé sống ở cái đất Sài Gòn hơn nửa cuộc đời mà vẫn rặt kiểu dân quê xứ Quảng. Nội gọi ba, con trai cả của Nội bằng cậu, theo cách gọi của hai đứa cháu Ngoại đầu, con của cô ruột mình. Ba nói Nội khô cằn cộc lốc, hiếm khi nói được một tiếng yêu thương.
Ngày mình mới chân ướt chân ráo xuống Sài Gòn học trường Dược, Nội đuổi hết đám sinh viên đang ở trọ nhà Nội trên quận Tân Bình, cho mình với đám bạn mình ở Bảo Lộc về ở. Nhà Nội ở mặt tiền đường rộng, dài tít ra sau. Nội ở phần trước, đám sinh viên ngố tàu tụi mình ở đằng sau, ngăn cách bằng một khoảng sân nhỏ có cái giếng nước và nhà vệ sinh. Đêm cả đám bốn đứa mắc mùng ngủ dưới đất, chuột cống chạy qua chạy lại tìm đồ ăn, có khi còn chạy cả vào mùng, cắn vào chân làm tụi nhỏ sợ khiếp vía. Nội có cái nón cối kiểu của lính thời xưa, cứng chắc lắm, lâu lâu lại mua cua đồng về giã nấu bún. Gần nhà Nội có lò bán trứng vịt lộn, lâu lâu Nội lại bồi dưỡng cho tụi sinh viên còi chục trứng úp mề, ăn ngon mê mẩn. Dần dần quen thuộc đường đi nước bước đất Sài Gòn, đám nhỏ tách ra tự thuê nhà chỗ này chỗ kia ở gần trường hơn, mình cũng chuyển đi không ở với Nội nữa.
Năm cuối đại học, mình lại về với Nội, lần này là quận 2. Mang tiếng thành phố nhưng đây là khu vực mới, chẳng khác gì vùng quê, nhà vườn rộng cỡ ba ngàn mét vuông, cây cối um tùm. Từ trường mình đi về nhà hơn tám cây số. Nội ở một mình lâu năm quen rồi, mình năm cuối đại học quắng quít lo làm luận văn tốt nghiệp, hết ngày về đến nhà là trời đã sụp tối, Nội đã ăn uống xong từ lâu, lên giường bỏ mùng nằm rồi. Mình về tới nhà lúc nào cũng có miếng rau, miếng thịt Nội để sẵn, muốn ăn gì thì nấu. Nội không phải kiểu phụ nữ của gia đình đảm đang bếp núc, kho cá kho thịt là theo kiểu ném hết tất cả nguyên liệu gia vị vào nồi, nấu sôi tới chín là xong. Lúc đó nhà cũng không có cái khu gọi là bếp nữa, chỉ có cái bếp dầu nhỏ để ở dưới nền đất, góc nhà. Muốn nấu là phải ngồi chồm hổm dưới đất, dưới ánh đèn tù mù của căn nhà cấp bốn cũ lâu năm. Mình ăn uống tắm giặt xong thì Nội cũng đã ngủ. Mình trải nệm dưới đất rồi buông mùng ngủ phía ngoài, cách Nội một cái tủ quần áo. Đêm đêm ếch nhái ễnh ương kêu inh hỏi, chưa kể các con cuốn chiếu, côn trùng bò vào nhà, mỗi đêm đi ngủ mình lại lo ngay ngáy. Môn Dược động học, mình phải vào lab và làm thí nghiệm trên chuột rất nhiều, bao gồm cả học cách lấy ven và tiêm thuốc vào chuột, cái môn mà giờ nghĩ lại mới thấy rợn người. Mình đi học về kể Nội nghe chuyện chích chuột, Nội nói ráng học chích người đi, mai mốt chích cho Nội, khỏi phải đi kêu y tá phường.
Vậy mà thời gian cũng trôi qua, mình vẫn sống sót. Ra trường đi làm, mình thuê nhà trọ ở quận Bình Thạnh, không còn ở với Nội nữa, nhưng cuối tuần vẫn về chơi với Nội, cảm giác như đi 'về quê". Một mình Nội ở quản cái vườn rộng thênh thang, nhổ cỏ, trồng rau, chăm xoài. Rảnh rỗi Nội lại mở đài nghe cải lương, tin tức, đọc báo. Con cháu về lại bày ra nấu món này nọ, Nội chẳng bao giờ tham gia vào việc bếp, chỉ bày ra thì ăn thôi. Vườn nhà Nội lúc đó nhiều cây xoài ngon lắm, tới mùa là hái ăn không xuể, phải mang ra trước nhà bày ra bán bớt. Thích nhất là cảm giác tìm trái nào gần chín tới là vặt. Cạnh nhà và trước sân còn có hai cây sơ ri to, gốc gỗ già lâu năm quắn quíu lại với nhau. Lần nào về mình cũng tọt ra ngắm trái đỏ vặt đầu tiên.
Dần dần tuổi già chiếm hữu con người Nội, làm Nội thay đổi đến mức mình không còn nhận ra người bà tự do tự tại của mình ngày xưa nữa. Nội không bệnh gì, chỉ suy yếu dần, thoái hóa dần, kiệt quệ dần. Những năm cuối đời, Nội được chăm sóc bởi hai đôi bàn tay tuyệt vời nhất trong đại gia đình là Ba và Mẹ mình, một bác sỹ một điều dưỡng. Cuộc sống của ba mẹ mình suốt những năm vừa qua hầu như chỉ xoay quanh Nội, không dám đi chơi đâu, không dám đi ra khỏi nhà lâu, không dám nghĩ đến hưởng thụ gì cho bản thân. Nhất là Ba, con trai trưởng của Nội.
Bao nhiêu năm qua, Nội là sợi dây kéo giữ cả đại gia đình mình lại với nhau, các cô chú, anh chị em họ của mình, cháu chắt của bà. Bữa cơm tối cuối cùng trước khi tiễn Nội đi, cả đại gia đình ai cũng kể về cách mà mình nhớ về Nội, mỗi người một khía cạnh khác nhau. Những ký ức của những năm khó khăn, vất vả, Nội là người dang tay giúp đỡ mọi người.
Nội đi một sáng tháng Ba âm lịch, con cháu quây quần xung quanh tiễn Nội về cõi vĩnh hằng phút cuối. Đám tang Nội diễn ra nhanh chóng trong hoàn cảnh những ngày cả nước căng mình chống dịch, hạn chế ra ngoài, hạn chế giao tiếp. Nội ra đi lúc này là phúc phần của Nội, của con cháu. Con mong Nội yên nghỉ.
🅣
Comments